سند2030 موج سوم گذار ازجمهوری اسلامی به دمکراسی غربی

فعالیت های سیاسی پیش از انقلاب

سعید حجاریان فعالیت سیاسی خود را از دوران نوجوانی در نازی آباد آغاز كرد و در ادامه از مبارزین ضد رژیم پهلوی در عرصه‌ دانشگاه و جنوب تهران به حساب آمد. حجاریان پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نماینده آیت الله منتظری در امور مربوط به زندانیان بود.

فعالیت های سیاسی بعد از انقلاب

وی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی از سوی مهندس بازرگان در نیروی دریایی ارتش حضور یافت و سپس با دستور مستقیم شخص بازرگان در معاونت اطلاعات نخست‌ وزیری مستقر شده و مشخصا در زمره همکاران اصلی مسعود کشمیری، عامل بمبگذاری در دفتر نخست‌ وزیری، قرار گرفت.

    حجاریان فامیل و رفیق صمیمی متهم ردیف دوم انفجار دفتر نخست‌ وزیری، تقی محمدی، کاردار وقت ایران در افغانستان است که در سال 63 حین بازجویی به جرم دست داشتن در ماجرای انفجار دفتر نخست‌ وزیری در زندان اوین به ظاهر خودکشی کرده و پس از مرگ توسط حجاریان کفن و دفن شد. البته بعدها برخی مدعی شدند که محمدی با کمربندی مشکی و با گذاشته شدن چوب کبریت روی شاهرگش درون زندان به ‌طرز مرموزی حلق‌آویز شده بود و ماجرای خودکشی او کاملا ساختگی بوده است.

    حجاریان که به همراه خسرو تهرانی در دفتر اطلاعات نخست‌ وزیری فعال شده بود، به هنگام تاسیس وزارت اطلاعات نقشی تاثیر گذار داشت. حجاریان در حقیقت از بنیانگذاران وزارت اطلاعات است. او در مقابل طرح یک سازمان اطلاعاتی و امنیتی شبیه ساواک و یا آنچه در دیگر کشورها مرسوم بود، طرح وزارت اطلاعات را پیش کشید.حجاریان در مقام معاونت بین المللی این وزارت مدتی مشغول به کار بود.

    حجاریان در آغاز ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی، مسئولیت معاونت سیاسی مرکز مطالعات و تحقیقات استراتژیک در دفتر ریاست جمهوری را پذیرفت. از همین دفتر و معاونت سیاسی بود که کم کم پروژه بعدی اصلاحات در ایران آن دوران کلید خورد. بسیاری از کادرهای موثر بعدی دولت اصلاحات تحت مدیریت او در همین مرکز بود كه به دنبال راه حل های دیگر به راه اصلاحات کشیده شدند. وی از سال 1377 دست به انتشار روزنامه صبح امروز زد که در جریانات سیاسی آن روز نقش اطلاع‌ رسانی عمده‌ای را بر عهده گرفت.

هژمونی حجاریان در جبهه دوم خرداد

    زیبا کلام معتقد است: افرادی همچون محمدرضا خاتمی، بهزاد نبوی، محمدعلی ابطحی، مصطفی تاج‌زاده و سعید حجاریان كه حلقه اول یاران سیدمحمدخاتمی هستند خیلی بر ایشان تاثیرگذارند به طوری كه بسیاری از تصمیمات آقای خاتمی توسط همین افراد گرفته می‌شود. اما رئیس ستاد انتخاباتی هاشمی رفسنجانی در سال 84 می گوید: خاتمی در جایی می‌گفت: «حجاریان و عبدی بهترین مشاوران من هستند، زیرا هرچه می‌گویند من برعكس نظر آنها عمل می‌كنم.» آقای خاتمی می‌گفت: ضربه‌ای كه حجاریان و عبدی به من زدند هیچكس نزد.

انقلاب مخملین و نرم

   حجاریان مدتی قبل از انتخابات ریاست جمهوری سال 88،با نتشار مقاله ای درارگان حزب مشارکت،ازوقوع انقلابهای مخملین و رنگی در کشورهای اقمار شوروی سابق تمجید کرده و نوشت: انقلابهای مخملین موجی از دمکراسی را برای کشورهای اقمار شوروی سابق به ارمغان آوردند. حجاریان در این مقاله انقلابهای "مخملین و نرم" را از "انقلابهای کلاسیک" بهتر دانست و نوشت: تفاوت انقلابهای نرم یا مخملین باانقلابهای کلاسیک آن است که در انقلاب کلاسیک ، بعد از پیروزی معمولا یک دوره ترور و وحشت به وجود می آید و فراکسیونها به جان هم می افتند و کشتارهای وسیعی صورت می گیرد و اصطلاحا انقلاب فرزندان خود را می خورد.اما در انقلابهای نرم این فراکسیونها می توانند به گونه ای دمکراتیک با یکدیگر عامل داشته باشند و چرخه قدرت بدون خون ریزی میان آنها انجام گیرد.در انقلاب نرم و مخملین ، انقلابیون به اصول عام مانند اعلامیه حقوق بشر و میثاق شهروندی باور دارند. عضو ارشد حزب مشارکت معتقد بود: این انقلابها موجی از دمکراسی را برای کشورهای اقمار شوروی سابق و نیز جمهوری های این کشورها به ارمغان آوردند که اصطلاحا از آن با عنوان موج سوم گذار به دمکراسی یاد می شود. آنچه در انقلابهای نرم اتفاق می افتد، جنگ میان مردمی است که به حاشیه رانده شده اند و طبقه ای که در متن تصمیم گیریها و تمکنات قرار دارند.

     عضو ارشد سابق حزب مشارکت بر ضرورت حمایت قدرت های خارجی به منظور کاهش هزینه های انقلاب مخملین تاکید کرده و اظهار داشت: امروزه با گسترش پدیده جهانی شدن و فروریختن دیوار امواج تلویزیونی و رسانه ای از"انقلاب رنگی ازراه دور"صحبت میشود.یعنی قدرتهای بزرگ،نهادهای بین المللی و کمیسیونهای حقوق بشر می توانند از طریق اینترنت و تلویزیون به بسیج توده ای بپردازند و رهبران رژیم ها را در میان مردم بی اعتبار سازند. به این ترتیب شکاف بین دولت و ملت عمیق تر می شود و زایمان انقلابی سریعتر و کم هزینه تر اتفاق می افتد.